Column: Onze kritiek op Zuidnederlands taalbeleid bij VRT ten dele gehoord. N.a.v.de uitspraak van “dossier”

Al enige dagen horen we meer en meer VRT nieuwslezers die het woord “dossier” op z’n Belgisch uitspreken: in het Zuid Nederlands (Belgisch-Nederlands, Vlaams-Nederlands) rijmt “dossier” op “mier,” in Nederland gebruikt men de Franse uitspraak.

Toen ik enkele jaren geleden met mijn groep op facebook  voor het behoud van het Zuid Nederlands (Belgisch Nederlands) begon, was dat heel anders gesteld: alle VRT nieuwslezers gebruikten zonder uitzondering de Noordnederlandse uitspraak (o.i.v. de oude “boven-de-Moerdijk-is-het-beter” regel).  Het werd soms een beetje pijnlijk: geïnterviewde ministers, politici, hooggeplaatsten die hun taal verzorgden, gebruikten de uitspraak voor dossier die op “mier” rijmt, terwijl de VRT nieuwslezers het woord op z’n Noordnederlands uitspraken, waarbij het soms leek of ze de geïnterviewden corrigeerden.

De VRT taaldienst heeft dus nu een en ander veranderd (zie het nieuwe VRT taalcharter), en ettelijke punten van mijn kritiek aan het adres van het VRT taalbeleid, zoals die op deze blog in uitgebreide discussie met de VRT taaladviseur aan bod kwamen, zijn ondertussen “gehoord”.   Zo ging  men in de VRT taaldag van najaar 2011 in op de kritiek dat het uitspraakbeleid van de VRT verouderd is, vergeleken met dat van de BBC.  Mijn kritiek op het VRT taal- en uitspraakbeleid (o.a. dat Schotse accenten en andere regionale tongval bij de BBC wel mogen) en mijn kritiek op aspecten van het Van Dale taalbeleid waren in maart 2011 verschenen in het weekblad Knack online, die u hier kan lezen:

http://www.knack.be/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm

In enkele zinnen samengevat is mijn kritiek op het Nederlandse taalbeleid in België als volgt: het wegzuiveren van het Zuid Nederlands ten voordele van het Noord Nederlands is (altijd al) achterhaald.  Het is niet juist dat de norm van onze gemeenschappelijke Nederlandse standaardtaal al te dikwijls bepaald wordt door Noordnederlandse woordenschat en taalgebruiken. Laat Zuid- en Noord Nederlands gelijkwaardige varianten van onze standaardtaal zijn, zoals dat het geval is bij het Brits en Amerikaans Engels.  Devalueer het gros van het Zuid Nederlands niet tot “dialect” of “slechts spreektaal.” Of nog: sta echte Zuidnederlandse variatie binnen de standaardtaal toe (en beperk die variatie niet tot een relatief korte lijst van Belgisch-Nederlandse bureaucratische of culinaire woorden, zoals dat nu nog steeds het geval is).

Mijn Knack artikel kreeg ook een officiële reactie, van mevrouw Linde van den Bossche, algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie, gevestigd in Den Haag:

http://www.knack.be/opinie/vrije-tribunes/taalunie-discrimineert-geen-belgische-woorden/opinie-1194982129504.htm

Mevrouw Linde van den Bossche miste evenwel het punt van mijn kritiek in het Knack artikel. Daarin zeg ik niet, zoals zij suggereert, dat de Taalunie tegen “woorden die in België gehoord worden” zou discrimineren. Verder heb ik ook helemaal niets tegen het instituut van de  Taalunie dat zich zeer verdienstelijk maakt voor onze gemeenschappelijke taal in tal van acties en publiekswerkingen. Wel heb ik kritiek op aspecten van het taalbeleid dat in België in naam van de Taalunie gevoerd wordt, in zoverre dit Vlaamse taalbeleid acceptabele Zuidnederlandse woorden uit de gemeenschappelijke standaardtaal houdt en deze Zuidnederlandse woorden tot “dialect” of “spreektaal” devalueert.  De resultaten daarvan zijn te vinden in de respectievelijke uitgaven van ons gemeenschappelijk Van Dale woordenboek, waarin termen als “gewestelijk,” “dialect,” “spreektaal” al jaren talrijke Zuidnederlandse woorden “negatief” markeren, t.t.z. als zijnde géén standaardtaal.  Het bekendste voorbeeld: woorden als “plezant” en “geestig,” die ondertussen al grotendeels zijn afgeleerd en vervangen door het Noordnederlandse “leuk” dat door het taalbeleid in België wel als standaardwoord geaccepteerd en aanbevolen wordt.

Toch is het heuglijk nieuws te merken dat de  blog en het Knack artikel ondertussen enkele reële resultaten hebben opgeleverd. Daarvoor onze dank aan de VRT taaladviseur, met wie we op deze blog ook uitgebreid over deze onderwerpen discussieerden.

Dat betekent evenwel niet dat ik geloof dat alle problemen rond de vooringenomen behandeling van het Zuid Nederlands ondertussen zijn opgelost. Ik hoop bijvoorbeeld nog steeds dat de hoofdredacteur van Van Dale (die ook de VRT taaladviseur is) en de Belgische redactie van Van Dale een reeks acceptabele Zuidnederlandse woorden van hun stigmatisering als “slechts spreektaal” of “dialect” in ons gemeenschappelijk woordenboek zullen ontdoen.  Wanneer zullen ze een Zuidnederlands woord als “kleed” gewoon als synoniem beschouwen van het Noordnederlandse “jurk”? (om maar één van vele voorbeelden te noemen).  Wanneer zullen een krant als De Standaard of een weekblad als Knack het hebben over de kleedjes van, zeg maar, Lady Gaga? En nog steeds worden ettelijke andere correcte of acceptabele Zuidnederlandse woorden in kranten en VRT Nederlands vermeden. “Spreken,” bijvoorbeeld, dat meer en meer vervangen wordt door “praten.” “Kwaad,” bijvoorbeeld, dat door “boos” wordt vervangen.  We moeten naar Nederlandse programma’s als “Beatrix, Oranje onder vuur” kijken om Willeke van Amelrooij, alias koningin Beatrix, “kwaad” te horen zeggen.  In april van verleden jaar meldde ik hier nog dat het Belgische hof een communiqué uitstuurde waarin stond dat de koning “kwaad” was, wat prompt op het VRT TV nieuws (of gezuiverd gezegd: het VRT TV journaal) als “de koning is boos” gecorrigeerd werd….  We moeten in Nederland gaan inkopen, om er Nederlanders “kapot” te horen gebruiken, terwijl men generaties nederlandstalige Belgen verteld heeft dat “kapot” “dialect” zou zijn en vervangen moet worden door “stuk.”  We moeten Nederlandse poëzieblogs lezen om er het woord “boekerij” in alle pracht te zien staan, terwijl men in het Vlaamse gewest dat woord heeft afgeleerd.  En zo zouden we nog bladzijden lang kunnen verdergaan.

Zeer vele correcte en acceptabele Zuidnederlandse woorden zijn in België ondertussen weggezuiverd (lees: afgeleerd) – ganse boeken vol – onder het strenge taalzuiveringsregime van na de oorlog.  Het VRT taalprogramma “Man over woord” van Canvas (gepresenteerd door Pieter Embrechts) stelt die taalzuiveringsfase – de A. B. N. campagne – voor als voorbije geschiedenis, iets dat achter ons ligt.  Ook daarover heb ik mijn bedenkingen.  Nee, ik geloof niet dat die taalzuivering, het wegzuiveren en afleren van het Zuid Nederlands, verleden tijd is. In hogervermeld Knack artikel leest u uitgebreid wat er ondermeer nog schort aan het officiële Vlaamse taalbeleid rond het Zuid Nederlands zoals dat al generaties in België gevoerd wordt, al dan niet in naam van de Taalunie. Maar ik blijf hopen dat er hogerop verder “gewerkt wordt” aan het ongedaan maken van de “stiefmoederlijke” behandeling van het Zuid Nederlands.

Tot slot: waarom is o.i. een erkenning van het Zuid Nederlands als  gelijkwaardige variant van ons gemeenschappelijk Nederlands wenselijk? Omdat zonder die erkenning het Zuid Nederlands onder de druk van taalzuivering verder meer en meer zal verdwijnen.   Taalzuivering is een vorm van taalplanning die van bovenaf gebeurt en dus niet hetzelfde als gewone taalevolutie.   Ik blijf het spijtig vinden dat er in België nog steeds aan taalzuivering gedaan wordt en dat ons gemeenschappelijk woordenboek, de Dikke van Dale, Zuidnederlandse woorden als “kleedje” (ipv jurk) nog steeds niet als standaardtaal erkent.  En ik vraag mij af of die taalzuivering, eigenlijk een relict uit de 19de eeuw, nog wel echt op zijn plaats is in de 21ste eeuw.

“Man over woord” lanceert dialecten-app, “onze dialecten,” en appelsien

Is het u ook al opgevallen dat we tegenwoordig zowel op de VRT  als in kranten gebombardeerd worden met overvloedige berichten over “onze dialecten”?  Uitgerekend vandaag lanceert de VRT een grootscheepse media campagne rond de dialecten-app van het nieuwe taalprogramma “Man over woord” (gepresenteerd door Pieter Embrechts), een smartphone-app rond dialecten, waarmee “je kan snuisteren in 18 dialecten.”

De dialectologen en gebruikers van het dialect zullen blij zijn, maar op deze blog zien we deze golf van uitspraken over “onze dialecten” in de media ook een beetje met gemengde gevoelens tegemoet.

Waarom?

Niet dat we iets tegen het dialect hebben.  Integendeel. En we kijken eigenlijk uit naar de dialecten-app van “Man over woord.”

Wat is dan het probleem?

Wel, het is opvallend hoe de vele verwijzingen naar “onze dialecten” ook wel direct of indirect gebruikt worden om ons taalgebruikers in België op tijd en stond tot de orde te roepen. Ja, dialect mag, maar als het er op aan komt dienen we een AN te bezigen dat in de praktijk nog steeds sterk Noordnederlands gekleurd is.  Zo taalkundige Ludo Permentier, die gisteren in de Standaard een kritiek schreef op Dimitri Verhulsts “ode aan de jat kaffee” (“Man over woord”).  Permentier schrijft in zijn stukje het Zuidnederlandse woord “tas” (voor “kop”) af als “dialect,” zonder erbij te zeggen dat “tas” lang het gangbare “standaardtalige” woord in het Zuid Nederlands was.

Ook dialect studies worden niet zelden ingezet om heel wat bovengewestelijke standaardwoorden uit het Zuid Nederlands mee als “dialect” af te schilderen (en af te schrijven) in de media.   De onderliggende hypothese in het dialectendebat zoals dat in onze media gevoerd wordt, is nog steeds: er is maar één Standaardnederlands (AN), dat traditioneel door het Noord Nederlands bepaald wordt, met een klein beetje inbreng van het Belgisch-Nederlands (Zuid Nederlands, Vlaams-Nederlands), maar vooral niet te veel.

Resultaat:  het debat in de media schept de indruk dat heel wat “correcte” Zuidnederlandse woorden eigenlijk ‘incorrect” “dialect”zijn, omdat ze zo niet gebruikt worden in het AN bepaald door het Nederlands van boven de grote rivieren.  Zulke uitspraken passen geheel in de traditie van de taalzuivering: “kleed” is volgens deze redenering niet het Zuidnederlandse synoniem voor het Noordnederlandse “jurk” (zoals het Britse woord “queue” gewoon het synoniem is voor het Amerikaanse woord “line”). Nee, “kleed” is het dialectwoord, en enkel “jurk” is AN of standaardtaal.  Ook al gebruiken miljoenen nederlandstalige Belgen woorden als “kleed,” “appelsien” e.d. ze zijn en blijven gewoon dialect en je dient ze te vermijden als je AN wenst te spreken. En ja, onze kranten en weekbladen staan dan ook vol van onnodige Noordnederlandse woorden, zoals “jurk”, waarvoor goede Zuidnederlandse synoniemen bestaan, die evenwel vermeden worden als ging het om “dialect”…

Samen met promotie voor de dialecten-app van “Man over woord” verscheen er vandaag een lang artikel in de Standaard dat de nieuwe dialectatlas (onder redactie van Nicoline van der Sijs) aanprijst en het over woorden als “appelsien” heeft.  Het artikel is geschreven door Berthold van Maris, een Nederlands journalist, en werd door de Standaard blijkbaar overgenomen.

In dit artikel wordt het Zuidnederlandse woord “appelsien” ( “sinaasappel”)  als volgt gepresenteerd:

Bij de meeste kaartjes [in de dialectatlas] valt wel een interessant verhaal te vertellen. Er is bijvoorbeeld één groot aaneengesloten gebied waarin men ‘sinaasappel’ zegt. Daaromheen liggen kleinere gebieden, die niet met elkaar verbonden zijn, waar men ‘appelsien’ zegt. De dialectoloog concludeert uit dat geografische patroon dat ‘appelsien’ de oudste vorm is, die langzaam door de nieuwere vorm (‘sinaasappel’) wordt verdrongen.

De vraag hoe het komt dat het Zuidnederlandse “appelsien” verdrongen wordt/werd door “sinaasappel” wordt hier niet gesteld, laat staan beantwoord. Over taalzuivering lees je dan ook zo goed als niets in artikelen over de Nederlandse taal.  Over het wegzuiveren van het Zuid Nederlands in België en hoe dat in zijn werk gaat zwijgt men in alle talen (hierover later meer).

Terloops zij opgemerkt dat we in de eerste aflevering van “Man over woord,” dat eigenlijk geen taalles wil zijn, een gelijkaardig fenomeen tegenkomen.  “Man over woord” geeft wel uitleg over de herkomst van het Noordnederlandse woord “stakker,” maar zegt er niet bij dat het Zuidnederlandse woord “sukkelaar” het synoniem van “stakker(d)” is. Dat zou allemaal geen probleem zijn, als onze kranten of schoolboeken, de woorden “stakker” en “sukkelaar” (of “kleed” en “jurk”) gewoon door mekaar zouden gebruiken en samen zouden “promoten.” Maar, u raadt het (en u kunt het zelf empirisch vaststellen als u de krant leest), het Zuidnederlandse woord “sukkelaar” wordt en is zo goed als weggezuiverd. Samen met tal van andere correcte Zuidnederlandse woorden, die “zo niet” boven de grote rivieren gebezigd worden.

Een ander fenomeen dat typerend is voor het huidige dialectendebat, zien we in het Standaard artikel over de nieuwe dialectatlas.  Daarin doet journalist Berthold van Maris een uitspraak over te beschermen “streektalen,” zoals het Limburgs, die ietwat controversieel genoemd kan worden. Hij schrijft:

Tegenwoordig spreekt men graag over ‘streektalen’, die beschermd dienen te worden, zoals ‘het Limburgs’ en ‘het Nedersaksisch’ (de dialecten van Oost- en Noord-Nederland). Maar wie al die kaartjes bekijkt en naast elkaar legt, ziet dat er geen duidelijk omlijnde streektalen zijn. Met als enige uitzondering, misschien, het Fries.

Deze uitspraak is voor kritiek vatbaar omdat de journalist hier gewoon het standpunt over het statuut streektalen van de Nederlandse Taalunie overneemt, zonder erbij te vermelden dat de Taalunie hiervoor bekritiseerd is.

Wat of wie is dan die Nederlandse Taalunie?

Als u zich ooit heeft afgevraagd hoe het komt dat het AN gehanteerd in ons land nog steeds zo sterk bepaald wordt door het Nederlands gebezigd boven de Moerdijk, dan vindt u het antwoord bij de beginsels van de Taalunie.

De Taalunie is het belangrijke taalverbond tussen Nederland en België dat in 1980 tot stand kwam en dat in wezen de “unificatie” van het Nederlands in Nederland en België nastreefde. In de praktijk betekende die “éénmaking” van de Nederlandse taal, dat heel wat Zuid Nederlands weggezuiverd wordt ten voordele van het Noord Nederlands. Zuid Nederlands werd zo gelijk aan een vergaarbak van “taalfouten” en – u raadt het – “dialect”:

“Het in 1980 beklonken culturele samenwerkingsverdrag tussen Nederland en Vlaanderen, de Taalunie, brak niet met de taalzuiverende traditie maar gaf ze een ander gezicht. Het verdrag van de Taalunie had officieel tot doel “de integratie van Nederland en de Nederlandse gemeenschap in België op het gebied van de Nederlandse taal en letteren in de ruimste zin.” Maar concreet zou dit integrisme neerkomen op de inburgering van Vlamingen in de Noord-Nederlandse cultuur via de taal, die zo een gemeenschappelijke taal zou zijn. Nu spreken ook Engelsen en Amerikanen van een gemeenschappelijk Engels, Duitsers en Oostenrijkers van een gemeenschappelijke Duitse taal, maar het woord “gemeenschappelijk” in het Taalunie verdrag betekende in theorie en praktijk een Nederlands overwegend genormeerd door Noord Nederland. Die mentaliteit was ook te vinden bij prominente Vlaamse vertegenwoordigers van de Taalunie die het taalbeleid in Vlaanderen stuurden: de norm lag in Nederland en de gemeenschappelijke taal kon enkel bewaakt worden door een verdoorgedreven uniformisering (officiële naam: standaardisering) van het Nederlands via onderwijs, woordenboeken, stijlhandboeken en de media. Dit betekende niet enkel dat het Standaardnederlands in België gelijker zou worden aan dat van Nederland maar ook dat de gigantische kloof tussen standaardtaal en spreektaal (het negatieve “Schoon Vlaams”) in België zou moeten verkleind worden, naar Nederlands model. ” (http://www.knack.be/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm)

Pas eind jaren 80 is de Taalunie zich meer gaan richten op “taalvariatie”, t t z het toelaten van meer variatie in de Nederlandse standaardtaal. Maar “zeggen is één ding, doen een ander.”

“De Nederlandse Taalunie promoot een taalvariatie beleid. Zeggen is één ding, doen een ander, want de Taalunie is namelijk de instantie die de EU erkenning van het Limburgs als streektaal uitdrukkelijk betreurt en deze stelling niet gereviseerd heeft. Meer nog, de Taalunie stak een stokje voor de erkenning van het Limburgs als streektaal in België, en blokkeerde ook de EU erkenning van het Zeeuws als streektaal. In beide gevallen beriep de Taalunie zich daarbij op zogenaamd rationele taalkundige argumentatie die eigenlijk interpretatieve gronden had: door het linguistische begrip “dialect” zo eng mogelijk te interpreteren, argumenteerde de Taalunie dat Limburgs en Zeeuws eigenlijk dialecten en geen echte streektalen zijn, ergo dat de erkenning ervan zelfs in strijd zou zijn met het handvest van de EU voor te beschermen streektalen. Deze argumentatie van de Taalunie wordt terecht betwist door de commissies die het Limburgs en het Zeeuws aan de EU voordroegen. Ook het taalbeleid in Vlaanderen, bepaald door Vlaamse vertegenwoordigers van de Taalunie, blijft zitten met relicten van het oude taalzuiveringsmodel. De negatieve beeldvorming rond Zuid Nederlands is niet verdwenen, maar heeft andere vormen aangenomen, is in een nieuw kleedje gestoken. De mentaliteit van het “manke” Zuid Nederlands blijft verderleven in de hoofden van opiniemakers die aan die beeldvorming doen en die de “spraakmakende gemeente” vormen. De geinternalizeerde zelf-censuur, waardoor nederlandstalige Belgen hun Zuid Nederlands wegzuiveren, is niet verdwenen. Ondanks verwijzingen naar taalvariatie, schrijdt de uniformisering naar Noord-Nederlands model gestaag verder, via schoolboeken, taaladviesen, stijlhandboeken, dagbladen, de media. “(http://www.knack.be/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm)

M.a.w. de huidige “euforie” over de dialecten die we vandaag in onze media meemaken, is slechts onderdeel van de taalzuiveringstraditie in ons land, die het bovengewestelijke Zuid Nederlands, dat eigenlijk géén dialect is, gestaag verder blijft wegzuiveren.  Niet zelden gebeurt dat door correcte Zuidnederlandse woorden “dialect” te noemen. Ten voordele van de éne standaardtaal die anno 2011 nog steeds buitenmatig bepaald wordt door spraakgebruiken van boven de Moerdijk.

Om al deze redenen blijft het belangrijk “tussen de regels te lezen” als weer het zoveelste bericht over “onze dialecten” in onze media verschijnt.  Deze blog heeft hoegenaamd niets tegen het Noord Nederlands, maar ijvert voor de gelijke erkenning van het Zuid en het Noord Nederlands, naar het model van het Brits en het Amerikaans Engels. Noord- en Zuidnederlandse woorden dienen gewoon beschouwd te worden als elkaars synoniemen, zoals dat bij het Brits en Amerikaans Engels het geval is.

Het artikel in de Standaard leest u hier:
http://destandaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=ML3ITH19

Het gebruik van u, gij, ge, jij en je (en tutoyeren) in Vlaanderen: nog een hoofdstuk over het Belgisch Nederlands

Hoe werken”gij” “jij” en “u” in Vlaanderen, is een vraag die heel wat Nederlanders, maar ook sommige Vlamingen zich stellen.

Alles wordt simpel als we uitgaan van het verschil tussen het Zuid Nederlands en het Noord Nederlands. Je/jij/jouw zijn Noord-Nederlands, waarmee we met Noord Nederlands het hele land Nederland bedoelen (want ook in de zuidelijke provincies van Nederland overheerst het Noord Nederlands). Gij/ge/gullie/uw zijn Zuid-Nederlands, traditioneel gebruikt door nederlandstalige Belgen.  Verder is het Zuid-Nederlandse “ge/gij” =het Noord-Nederlandse “je/jij” (gebruikt om vrienden, kennissen, mensen met wie men op vertrouwelijke voet staat, aan te spreken).  De hoffelijke aanspreekvorm in zowel het Zuid Nederlands als het Noord Nederlands is “u.”  In beide landen spreekt men dus traditioneel derden die men niet kent met “u” aan, zoals ook uitgedrukt in “a.u.b” of “dank u.”

De Zuid-Nederlandse aanspreekvormen zijn:

1. Formeel (beleefdheidsvorm):

a.enkelvoud: u (bez. vnw. uw)

Voorbeeldzin: Heeft u uw boek gevonden?

b. meervoud: u (bez. vnw. uw)

Voorbeeldzin met “hebben”: Heeft u dat allemaal gezien?

Voorbeeldzinnen met “zijn”:

Traditioneel: Waart u daarbij?   Nu: Was u daarbij?

Traditioneel: Zijt u daar geweest? Nu: Bent u daar geweest?

Traditioneel: Zijt u zeker? Nu: Bent u zeker?

2. Informeel (voor vrienden, kennissen, enz.)

a. enkelvoud: ge (gij) (bezittelijk voornaamwoord bij gij is “uw”)

Hebt ge (gij) uw boek gevonden?

Zijt ge zeker? Zijt ge daar geweest?

Waart ge zeker?

b. meervoud: gullie/uw

Hebt gullie dat gezien?

Waart gullie daarbij?

Zijt gullie daarbij geweest?

(zoals bij de meervoudsvorm van “u” wordt ook bij “gullie” het werkwoord  in het enkelvoud gehouden)

De Noord-Nederlandse aanspreekvormen zijn:

1. Formeel (beleefdheidsvorm): u (bez.vnw. uw)

a. enkelvoud

Heeft u dat gezien?

Was u daar?

b. meervoud:

Heeft u uw boek gevonden?

Was u daar?

2. Informeel (voor vrienden, kennissen):

je (jij) (bezittelijk vnw. bij jij is jouw)

a. enkelvoud

Heb jij jouw boek gevonden?

b. meervoud:

Hebben jullie het boek gelezen?

Zijn jullie zeker?

Waren jullie daar?

******************

VOORBEELDEN VAN FOUTE ZINNEN:

Hebt gij *jouw boek gevonden? (moet zijn: hebt gij uw boek gevonden?)

Mevrouw, wil *jij de deur openhouden? (formele aanspreekvorm met mevrouw of meneer, gebruik “u” en niet *jij)

Wat wil *je drinken? (beter “u”, want “je” wordt als “onbeleefd” ervaren in België in restaurants, cafés e.d.)

U heeft gezegd, dat u *jouw bankkaart zou meebrengen (moet zijn “dat u uw bankkaart zou meebrengen)

(het bezittelijk voornaamwoord bij de beleefde aanspreekvorm “u” is “uw.” “Je” “jij” en “jouw” zijn informele aanspreekvormen en worden niet gebruikt in formele situaties waarin men klanten in een bank e.d. aanspreekt)

******************

Zowel in Nederland als in Vlaanderen schijnt men dit systeem niet altijd meer te begrijpen, zo weten we uit persoonlijke ervaring.  Nochtans is het simpel: het Zuid Nederlands gebruikt “gij” voor het Noord-Nederlandse “jij.”  Beide landen gebruiken “u” als hoffelijke aanspreekvorm.  Het klopt verder ook niet dat “Vlamingen zelfs u tegen een baby zeggen” zoals men soms wel eens in Nederland zegt.  “Uw” is het bezittelijk voornaamwoord dat zowel bij “gij” als bij “u” hoort. Dus als een moeder tegen een kind zegt “eet uw pap op,” dan is dat géén formele aanspreekvorm maar het juiste bezittelijk voornaamwoord bij gij, want een baby of kind wordt met gij aangesproken. Verder is het ook incorrect te stellen dat “gij” dialect, Verkavelingsvlaams of tussentaal zou zijn. Gij is de traditionele aanspreekvorm voor de tweede persoon informeel die ook tot einde 19de eeuw in Nederland gebruikt werd en ook nog in Noord-Nederlandse boeken tot ver in de 20ste eeuw te vinden is. Zo schreef Van Gogh brieven aan zijn broer waarin hij zijn broer met gij aansprak.  “Jij” is de Noord-Nederlandse (Hollandse) vorm die van latere datum is en die door Multatuli gebezigd werd.

Op het internet kwamen we uitspraken tegen van een Nederlandse onderzoekster die zich ook bezighoudt met het gebruik van “gij” en “jij” in Vlaanderen en die zich afvraagt hoe dat gebruik nu eigenlijk werkt. We helpen graag bij het verklaren: traditioneel gebruikt men in Vlaanderen of Noord België “gij”/ge en u/uw, want jij/je zijn Noord-Nederlands, eigen aan het spraakgebruik in Nederland (nota: in het Limburgs zegt men ook “du” en in het West Vlaams ook  “ghi”/ji, maar in de gedrukte Zuid-Nederlandse standaardtaal werd in gans Vlaanderen “gij” gebruikt. “Gij” is dus niet gelijk aan een “Antwerps-Brabantse” dialectvorm, zoals soms ten onrechte beweerd wordt, maar was tot in de jaren 50-60, en zelfs later, de informele aanspreekvorm in de Zuid-Nederlandse schrijftaal in heel Vlaanderen. Tegenwoordig is het “gij” gebruik beperkt tot de informele spreektaal, ten gevolge van de taalzuiveringscampagnes waarover hieronder en op onze home page meer).

Evenwel is men in de tweede helft van de 20ste eeuw in Vlaanderen aan uiterst strenge taalzuivering beginnen doen. Dus pas in het Vlaanderen van na de Tweede Wereldoorlog is  men begonnen met het invoeren van het Noord-Nederlandse “jij” als informele aanspreekvorm, in het kader van de éénmaking van de Nederlandse taal en taalzuivering. Dat betekent dat het taalbeleid in België erop bedacht is het Zuid Nederlands zoveel mogelijk aan banden te leggen en zogenaamd “ongewenste” Zuid-Nederlandse vormen “weg te zuiveren.” Spijtig genoeg horen daar ook vormen als “ge” en “gij” uit de Zuid-Nederlandse spreektaal toe. Het is dan ook spijtig dat deze belangrijke achtergrond over de taalpolitiek in België ontbreekt in volgende opmerkingen van een onderzoekster in een artikel uit Taalschrift, een tijdschrift van de Nederlandse Taalunie:

"Vlaanderen is tegenwoordig wel een belangrijk onderzoeksgebied van mij.
De ontwikkelingen in het gebruik van de aanspreekvormen in Vlaanderen lijken wel op die in
Nederland, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde. Een belangrijk verschil met Nederland is dat in
Vlaanderen niet twee, maar drie aanspreekvormen worden gebruikt: jij, u én gij. Het lijkt erop dat in
Vlaanderen vooral in de (spontane) spreektaal de drie aanspreekvormen willekeurig door elkaar
worden gebruikt: jij, u en gij worden in Vlaanderen gemixt. Dat maakt het observeren van het
gebruik van die voornaamwoorden erg lastig. Op de Belgische televisie zie je regelmatig dat in één
programma dezelfde persoon met zowel u, jij als gij wordt aangesproken. Er lijkt geen enkele logica
achter het gebruik van die drie aanspreekvormen te zitten. Vooral de status van het Vlaamse gij is
mij nog onduidelijk. De ene keer is gij synoniem met jij, de andere keer met u. Heel lastig, maar
natuurlijk ook heel boeiend. Wel blijkt uit mijn onderzoek dat jongeren in Vlaanderen steeds minder
gij zeggen en steeds meer jij.”

(http://taalschrift.org/img/vermaas4.pdf)

Wat de Nederlandse onderzoekster hier stelt, dat er “geen logica” zou zijn en dat Vlamingen de je/gij en u zomaar “willekeurig” door elkaar gebruiken, is niet correct. Niets is minder waar: als de drie vormen door elkaar gebruikt worden, is dat het gevolg van de verwarring die ontstaan is bij sommige Vlamingen onder invloed van het strenge en repressieve taalzuiveringsregime in Vlaanderen. Het is namelijk de bedoeling dat nederlandstalige Belgen langzaam maar zeker dat zogenaamd ouderwetse Zuid-Nederlandse “gij,” ook in hun spreektaal, afschrijven en exclusief overschakelen op het Noord-Nederlandse “jij.” Vandaar dat er in Vlaanderen ook campagnes tegen “gij” gevoerd worden zoals in de media campagnes tegen het zogenaamde “Verkavelingsvlaams.” Die taalzuivering in België heeft een nieuw gezicht gekregen in het Taalunie tijdperk (na 1980), zodat het dan ook niet verwonderlijk is dat de jonge generatie geboren na 1980 het Noord-Nederlands “jij” versterkt is gaan gebruiken (ook geholpen door internet, radio, jongeren programma’s, enz.).  Diezelfde “na 1980 jongeren generatie” is ook op school het Noord-Nederlandse woordje “leuk” aangeleerd, van in de laagste kleuterklasjes en via gedubte kinderprogramma’s, want ook “leuk” kwam voor 1980-1990 zo goed als niet voor in België (men zei “geestig,” “plezant,” “plezierig,” “fijn,” “aangenaam,” “sympathiek” “prettig” enz. maar eigenlijk nooit “leuk”).

Het heeft dan ook weinig zin het gebruik van “gij” en “jij” in Vlaanderen wetenschappelijk te onderzoeken zonder dat de wetenschappelijke studie in kwestie rekening houdt met de traditie van taalzuivering. De bedoeling van de taalpolitiek die gevoerd wordt is namelijk dat het “gij” en “gullie,” zelfs in het gesproken Zuid Nederlands, op termijn zo goed als verdwijnen, niet enkel uit de geschreven taal (wat al gebeurd is), maar ook uit de gesproken taal in België. En precies met die taalpolitiek heeft deze blog serieuze problemen omdat het standpunt van deze blog is dat het Noord en Zuid Nederlands naast elkaar dienen te kunnen bestaan, zonder dat het Zuid Nederlands tot verdwijnen gedoemd is.

Zoals deze website bovendien al meermaals heeft opgemerkt: het woord “taalzuivering” is zo goed als taboe in Nederlandse taalstudies, zoals ook blijkt uit de Nederlandse studie hierboven geciteerd. Zo goed als niemand wil grif toegeven dat er in Vlaanderen tot op de dag van vandaag aan “taalzuivering” gedaan wordt en ook die term”taalzuivering” duikt zelden op in wetenschappelijke studies (tenzij men het  bv. heeft over de periode jaren 50-60).

Verder is deze website “Red het Belgisch Nederlands” niet gekant tegen “jij,”  en is deze website evenmin gekant tegen het Noord Nederlands. Integendeel, deze website wil lobbyen voor de gelijke waardering van Noord en Zuid Nederlands. Daarom heeft deze website kritische vragen bij pogingen van het taalbeleid in België (niet zelden verwoord door Vlaamse representanten van de Taalunie) om zelfs het “gij” uit de Zuid-Nederlandse spreektaal uit te faseren.

De positie van deze website:

laat “gij” bestaan in de Zuid-Nederlandse spreektaal. Dat kan als Vlaamse opiniemakers ophouden met het villifiëren van de Zuid-Nederlandse spreektaal door deze negatief “Verkavelingsvlaams” te noemen. Noord en Zuid Nederlands moeten gewoon naast elkaar kunnen bestaan.  Aan “de Nederlanders,” zoals sommigen wel eens durven te beweren, ligt het zeker niet, want telkens je Nederlanders erop aanspreekt, blijkt dat vele Nederlanders van het Zuid Nederlands houden. De meeste Nederlanders blijken ook niet op de hoogte zijn van de negatieve beeldvorming en de negatieve campagnes die in Vlaanderen tegen de Zuid-Nederlandse spreektaal (“het Verkavelingsvlaams”) en tegen Zuid-Nederlandse woordenschat (“plezant,” “goesting,” “kleedje” “appelsien” enz.) gevoerd worden.

Verschillen tussen Vlaanderen en Nederland in het gebruik van de beleefdheidsvorm “u”

De trend om de informele aanspreekvorm “jij” altijd en overal te gebruiken (en dus iedereen, ook “derden,” ongevraagd te tutoyeren) blijkt afkomstig te zijn uit Nederland.  Maar heel wat Nederlanders klagen er ook over en houden strikt vast aan de hoffelijke aanspreekvorm “u.”   Toch zijn er ook belangrijke culturele verschillen met België.  Meer nog dan in Nederland maken de meeste Nederlandstalige Belgen nog steeds een strikt onderscheid tussen “u” en  de informele aanspreekvormen ”gij” (Zuid Nederlands) en “jij” (Noord Nederlands), precies zoals men ook in Frankrijk en in Duitsland een strikt onderscheid maakt tussen hoffelijke aanspreekvormen en informele aanspreekvormen. Dus  ”u” gebruiken ze om anderen (derden) aan te spreken en “gij” en “jij” worden voorbehouden voor familie, vrienden en kennissen. “A.u.b.” en “dank u” horen bij die hoffelijke aanspreekvorm “u”. Het bezittelijke voornaamwoord dat bij “u” hoort is “uw” (“Heeft u uw bankkaart vergeten?”) en nooit of te nimmer “je/jouw.”

Heel wat nederlandstalige Belgen ervaren de directe aanspreekvorm “je”/”jij” in formele situaties, reclame, gesprekken met bankbedienden, overheidsteksten en tijdschriften, als te direct of zelfs onbeleefd.  Vele teksten van de Vlaamse overheid respecteren dat culturele verschil en spreken de geadresseerde correct met “u” aan.  Maar onder druk van reclame en en een soort marketeers Nederlands, waarin iedereen altijd met “je” aangesproken wordt,  dreigt het onderscheid tussen u en gij/jij te verdwijnen, wat dikwjls als ongewenst door de geadresseerden ervaren wordt. Zolang ministers en andere hooggeplaatsen met “u” dienen geadresseerd te worden, lijkt het niet meer dan normaal dat ook de gewone doorsnee burger het recht heeft door marketeers en co. met “u” aangesproken te worden.   Trouwens, ook vele Nederlanders ergeren zich zeer aan reclameteksten of situaties waaruit de beleefdheidsvorm “u” geschrapt is (sommigen zien het als teken van “verhuftering”).    Wie op Nederlandse autostrades rijdt, weet dat zelfs de verkeersborden op die autostrade de bestuurders met “je” aanspreken ipv met het hoffelijke “u.”

Toch spreken ook heel wat websites van de Nederlandse overheid de burger correct met “u” aan, terwijl we bij de Vlaamse overheid de omgekeerde tendens schijnen te kunnen waarnemen: in Vlaanderen merken we dat websites van de Vlaamse overheid meer en meer op het onhoffelijk aandoende “je” overschakelen (o.i.v. een soort “marketeers Nederlands”?). Dat is merkwaardig omdat de Vlaamse overheid over een taaladviesdienst beschikt (taaltelefoon).  De anti-zwerfvuil campagne van de Vlaamse overheid spreekt de burger correct met “u” aan en gebruikt ook standaard Zuid-Nederlandse woordenschat (zoals “vuilbak” en “proper” ipv het Noord-Nederlandse “schoon”. Schoon heeft in België zijn oorspronkelijke betekenis behouden, die men ook in Nederland gebruikte, en schoon betekent in België dus “esthetische schoonheid.” Mooi is Noord Nederlands en van latere datum dan “schoon”).  Zo luidt de slogan van de campagne: “Zwerfvuil is niet meer van deze tijd. Dank zij u blijft het proper.”  Maar we merken dat op diezelfde website, een incorrect gebruik van “je” voorkomt. Want op de vraag “Is uw buurt al helemaal mee?” volgt “Zoek in je buurt,” wat natuurlijk: “Zoek in uw buurt” dient te zijn (http://www.indevuilbak.be/). We kunnen ons afvragen of deze foute vormen van “je” en het schrappen van het beleefde aanspreekvorm “u” afkomstig zijn van de website designers die deze sites ontwerpen? Zo ja, dan zou het misschien goed zijn als de  taaladviesdienst van de Vlaamse overheid deze fouten zou corrigeren.  Vele Belgische burgers wensen met het hoffelijke “u” en “uw” door de Vlaamse overheid, websites van ministeriële kabinetten, de NMBS, de Lijn en andere diensten aangesproken te worden.  Het correcte gebruik van die aanspreekvorm “u” dreigt te verdwijnen als het “marketeers Nederlands” verder de overhand mag krijgen, zowel in Nederland als in Vlaanderen.

Ruud Hendrickx, Vlaams hoofdredacteur van Van Dale en VRT taaladviseur, zet “gejost” en “gesjareld” in Dikke van Dale

Goed nieuws voor wie zich inzet voor het Belgisch Nederlands of Zuid Nederlands: de Vlaamse hoofdredacteur van Van Dale, Ruud Hendrickx, zal “gejost” en “gesjareld” in de volgende editie van de Dikke Van Dale opnemen. Dat dank zij een brief van twee scholieren, Bram Thienpont en Jill Sonck van het Koninklijk Atheneum Ninove, aan de Van Dale hoofdredacteur.  De studenten moesten 6 maanden wachten op antwoord, maar het woord “jossen” is dank zij de politieke onderhandelingen in het nieuws en in de pers geweest, en krjgt dus nu een plaats in de Dikke Van Dale.  Zo kwam het woord “gejost” in het nieuws toen VRT journalist Lieven Verstraete aan Bart de Wever vroeg of hij zich “gejost” voelde? Bart de Wever zei dat hij niet op die vraag wilde antwoorden omdat het “tussentaal” zou zijn.  Nu blijkt dat Ruud Hendrickx, die ook de huidige VRT taaladviseur is, het bijvoegelijk naamwoord “gejost” in de Dikke van Dale zal zetten. Het zal zeker geen kwaad hebben gekund dat een prominent VRT journalist als Lieven Verstraete het woord “gejost” gebruikte.

Wij zijn opgetogen over deze ontwikkelingen, omdat deze blog “Red het Belgisch Nederlands/ Red het Zuid Nederlands” een lobby is voor de opname van meer Zuid Nederlands in de Van Dale (u vindt trouwens een uitgebreide lijst met typisch Zuid-Nederlandse woordenschat op deze link: https://belned.wordpress.com/belgisch-nederlands-voorbeelden/) We zijn verder ook opgetogen omdat deze blog actie voert tegen negatieve labels als “tussentaal” en “Verkavelingsvlaams.” Toch zitten er nog steeds “addertjes onder het gras.” Het is namelijk zo dat er nu al heel wat “tussentaal” en zelfs “dialectwoorden” in de Dikke van Dale staan. Ja, dat heeft u goed gelezen, het is niet omdat een woord in de Dikke Van Dale staat dat het daarom een AN woord is. Even belangrijk voor deze blog, daarom, is dat méér Zuid-Nederlandse woorden die nu al in de Van Dale staan, erkend worden als zijnde AN of standaardtaal. Er staan namelijk ook heel wat Zuid-Nederlandse woorden in de Dikke van Dale die een “negatief” label krijgen, zodat ze uit de AN spreektaal gehouden worden. Voorbeelden daarvan zijn “kleed” dat in het AN nog steeds door het Noord-Nederlandse “jurk” dient vervangen te worden of “appelsien.” Of denk aan “fier”: dat staat wel in de Van Dale, maar in de geschreven pers wordt het vervangen door “trots” en wordt het duidelijk dat het Zuid-Nederlandse “fier” niet gewenst is in het “echte” “zuivere” AN. Wie dagelijks Belgische kranten leest, weet dat de taalredacties van Vlaamse kranten veel acceptabele Zuid-Nederlandse woorden uit hun kranten houden (denk bv. aan “wenen” dat vervangen wordt door “huilen,” “dikwijls” door “vaak,”  “kwaad” door “boos”), ook al staan die woorden in de Dikke van Dale (bv. kleedje). Dus we zijn nog steeds niet waar we moeten zijn.

Op deze website hebben we uitgebreide discussies gehad met de heer Hendrickx over het Zuid Nederlands of Belgisch Nederlands en de uitsluitingsmechanismen die nog steeds in de Dikke van Dale aan het werk zijn.  Zo schreven we een “open brief” aan Ruud Hendrickx, waarop hij reageerde:

https://belned.wordpress.com/2011/01/26/belgisch-nederlands-open-brief-ruud-hendrickx/

En ook op deze link wisselden we van mening:  https://belned.wordpress.com/2011/02/09/belgisch-nederlands-antwoord-ruud-hendrickx/

Enerzijds is het positief de opname van “gejost” te zien, met dank aan Ruud Hendrickx, maar anderzijds  blijven we via onze blog verder lobbyen bij de Belgische redactie van Van Dale en hopen we dat veel meer Zuid-Nederlandse woorden (kleedje enz.) als standaardtaal erkend zullen worden.

Volledigheidshalve voegen we er ook aan toe dat er in het dagblad de Standaard, een negatieve reactie op de beslissing van Ruud Hendrickx verscheen:

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=M53C0RSO

Het interview met Ruud Hendrickx en de twee scholieren uit het VRT programma Duizend Zonnen kan u hier zien:

http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/ookdatnog/1.1053943

De 17 provinciën van de VRT (Klara) en Radio 4 Hilversum

Deze morgen hoorde ik dat er op Klara, de klassieke VRT radio,  naar een wapenspreuk voor de 17 provinciën gezocht wordt.

“Waaaaat!,” verschoot ik, hebben de Groot Nederlanders overnacht een staatsgreep gepleegd?

Gelukkig maar is dat niet het geval! De politiek gezien merkwaardige benaming “17 provinciën” is gekozen voor een culturele uitwisseling tussen Nederland en Vlaanderen. (Als u niet weet wat de “Groot-Nederlandse gedachte” betekent, google die term dan even…).

Enfin, de ietwat ongelukkige naam “17 provinciën” is gekozen voor vrijdag, 24 juni, want dan zenden Radio 4 (Hilversum) en de VRT samen uit vanuit De Brakke Grond in Amsterdam, wat een heuglijk feit is. Meer samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland kan enkel aangemoedigd worden.

Maar wij zullen vooral luisteren naar wat er die dag over de Nederlandse taal en het Zuid Nederlands zal gezegd worden. Zal men weer de ideologie van slechts één Nederlandse taal verkondigen (met een heel klein beetje toegestane variatie voor de Belgen), de impliciete visie van de Taalunie, of zal men nu eindelijk erkennen dat het Noord- en Zuid Nederlands grondig van elkaar verschillen, dat daar niets mis mee is, en dat het wegzuiveren van het Zuid Nederlands achterhaald is?

Zullen de culturele zenders van de VRT en andere Vlaamse culturele vertegenwoordigers weer de ideologie van slechts één Nederlands, één AN aanhangen? Want daar ligt het eigenlijke probleem: de meeste Nederlanders zijn namelijk helemaal niet tegen méér (als AN) erkend Zuid Nederlands. Integendeel. Het probleem ligt gewoonlijk bij een aantal leidinggevende Vlaamse taalkundigen en Vlaamse opiniemakers, die zich overwegend aan de “boven de Moerdijk is het beter regel” houden (ook al stellen ze tegelijkertijd dat ze zich voor meer erkenning van het Belgisch Nederlands willen inzetten). En die negatieve termen als “tussentaal” en “Verkavelingsvlaams” hanteren in pogingen om een Nederlands dat vooral Noord Nederlands gekleurd is, ingang te doen vinden in België. Zelfs het “ge” dat we in België nog steeds dagelijks in onze spreektaal gebruiken, moet eigenlijk uitgefaseerd worden. (Als je dit zo onomwonden stelt, dan wordt dit dikwijls bij hoog en bij laag ontkend door de betrokkenen, maar toch is dat spijtig genoeg de realiteit van wat er op gebied van de Nederlandse taal in België gebeurt)

Zullen vrouwen in de 17 provinciën van Hilversum en de VRT “kleedjes” mogen dragen? En zal ‘”schoon” in die 17 provinciën enkel “proper” mogen betekenen en geen AN synoniem zijn voor het Noord-Nederlandse “mooi”? Om maar een paar van de meest frappante voorbeelden van Zuid-Nederlandse woorden te noemen die niet mogen in dat éne zgn. ons “verbindende” AN.

En als het vrijdag weer over het “Verkavelingsvlaams” en “koetervlaams” zal gaan, tja, dan weten we weer dat er nog weinig in de mentaliteit over taalvariatie en het Zuid Nederlands veranderd zal zijn.

Om de positie van deze website nog eens heel duidelijk te maken: deze website promoot géén nostalgisch Zuid Nederlands “taalprovincialisme” maar wil lobbyen voor de erkenning van het Zuid Nederlands naast het Noord Nederlands. Beiden dienen als evenwaardig behandeld te worden zodat “kleed” bv. gewoon een AN synoniem kan zijn dat naast “jurk” bestaat. Model hiervoor zijn het Amerikaans en het Brits Engels, twee varianten van het Engels die grondig van elkaar verschillen. Maar Engelsen en Amerikanen aanvaarden die culturele en taalkundige verschillen gewoon zonder dat men probeert de ene variant weg te zuiveren zoals dat al decennia lang gebeurt (en nog steeds gebeurt) met het Zuid Nederlands. En zonder dat men probeert de ene variant op te dringen aan de andere, zoals dat bij ons gebeurt (in naam van het taalzuiverende taalbeleid dat in Vlaanderen/België op scholen en in dagbladen gevoerd wordt). Deze blogt heeft ook geen nationalistische of politieke bedoelingen, maar ijvert voor de gelijkwaardige erkenning van het Zuid Nederlands louter op taalkundige gronden. Deze positie wordt uitgebreid toegelicht in het Knack opinie stuk “Red het Zuid Nederlands” dat in maart 2011 online verscheen.

Ik probeer met een zo open mogelijk gemoed vrijdag te luisteren want ik ben zéker voor meer culturele samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen. Ik heb enkel problemen met aspecten van het Nederlands taalbeleid zoals dat in België gevoerd wordt, m.n. wanneer dat gelijk is aan het wegzuiveren van heel wat acceptabel Zuid Nederlands.

En nog een staartje: juist vergeleek ik de aankondiging van Radio 4, Hilversum, met die van de VRT en wat blijkt: op de Nederlandse website heeft men het over de relatie Nederland en België, op de VRT website over Nederland en Vlaanderen. Daar beginnen de culturele verschillen al.

In ieder geval schijnen de bedenkers van de naam “17 provinciën” voor dit radio evenement blijkbaar niet op de hoogte te zijn van de Groot-Nederlandse connotaties van deze term en dat alleen al is merkwaardig genoeg voor een programma dat het over culturele identiteiten wil hebben.

Hier een citaat geplukt van de Nederlandse radio 4 website:

Nederland en België worden één! Op 24 juni zenden de Vlaamse klassieke zender Klara en Radio 4 een gezamenlijk programma uit. U kunt erbij zijn!

Onder de titel De 17 Provinciën worden België en Nederland voor één dag samengevoegd. Vrijdag 24 juni wordt een dag vol muziek, discussie en veel humor, rechtstreeks vanuit Vlaams cultuurhuis de Brakke Grond in Amsterdam en live uitgezonden op Klara en Radio 4.

Waarin verschillen we van onze zuiderburen? Wat brengt ons bij elkaar?

Een hele dag lang zoeken Klara en Radio 4 naar alles wat ons bindt en scheidt. Daarbij is er ruimte voor discussie, worden bekende Nederlanders en Vlamingen op de proef gesteld in een quiz en presenteren beide landen hun muzikale talenten. Een dag lang het beste uit twee culturen!

http://www.radio4.nl/nieuws/1901/24-juni-de-17-provinci-n.html

Bijgaand de persmededeling van de VRT, waarin het woord Belgisch niet één keer voorkomt.

De 17 provinciën
Op vrijdag 24 juni presenteren Klara en Radio 4 De 17 provinciën vanuit De Brakke Grond, een Vlaams cultuurhuis in Nederland. Die dag willen de Vlaamse en Nederlandse klassieke radiozenders van elkaar immers te weten komen wat hen scheidt en wat hen bindt op cultureel, politiek, ideologisch en vooral muzikaal vlak. Dat doen de netten 10 uur lang, tussen 9 en 19 uur.
De klassieke zenders van Vlaanderen en Nederland proberen het alvast één dagje met elkaar uit te houden. Presenteren doen ze in duo. Telkens nemen één Vlaming en één Nederlander plaats achter de microfoon. Volgende duo’s maken op 24 juni de dienst uit:
9 tot 12 uur Mark Janssens & Maartje van Weegen
12 tot 14 uur Kurt Van Eeghem & Hans van den Boom
12 tot 17 uur Katelijne Boon & Hans Haffmans
17 tot 19 uur Pat Donnez en Margriet Vroomans
Live muziek is er die dag van o.m. Capriola di Gioia, het Van Baerle Trio, Yuri van Nieuwkerk, Rosanne Philippens, An De Ridder, …
Te gast zijn o.m. Jan Raes, Kristien Hemmerechts, Ivo Van Hove, Fred Brouwers, Hans Waeghe, Frans Timmermans, Peter Vandermeersch, Leen Laconte, Doran van der Brempt, Joris van Poppel, Sabine Vandeputte, Marc Reugebrink, Begijn Le Bleu, Jan De Wilde, Leo Samama, Sanne Wallis De Vries, …
Klara en Radio 4 stellen elkaar kritische vragen
Tijdens de tien uur durende marathonuitzending stellen de radiozenders zichzelf en hun gasten een aantal vragen. Hoe komt het dat het muziekleven in Nederland zo anders is dan in Vlaanderen? Waarom worden enkele prestigieuze Nederlandse orkesten en festivals door Vlamingen geleid? Op welke manier ontwikkelde de muzikale cultuur en erfenis zich sinds de 17 provinciën uit elkaar gingen? Welke zijn onze muzikale exportproducten? Waarmee maken we indruk op elkaar? Wie zijn onze jonge talenten? Waar gaan we de mist in?
Vroeger werd in Vlaanderen massaal naar de Nederlandse televisie gekeken en las – wie zich slim noemde – Vrij Nederland en de Volkskrant. Nu blijken Vlamingen en Nederlanders genoeg aan zichzelf te hebben. Maar toch leidt een Vlaming leidt het NRC Handelsblad. En datzelfde geldt voor Toneelgroep Amsterdam. Maar Vlamingen zijn wel wat jaloers op het Concertgebouworkest. Met verbazing en verwondering kijkt het Vlaamse publiek naar de Mattheüsgekte. Maar een Vlaming wint alweer de Libris-prijs. Betekenen Vlamingen dan toch iets in de Grachtengordel? Of gaan beide bevolkingen straks samen ten onder aan de bezuinigingen?
Het beste uit Vlaanderen en Nederland gecombineerd
Hoe zou het leven in de 17 provinciën zijn als Vlamingen en Nederlanders alle mooie dingen nu eens netjes in een republiek met een kroontje verpakten? Een beetje Beatrix maar ook Mathilde, de ene dag een rijkgevulde rijsttafel en dan weer asperges à la Flamande, Rembrandt in het Rijksmuseum en Van Eyck in de Sint-Baafskathedraal in Gent, Hannes Minnaar en Liebrecht Vanbeckevoort, kroket uit de muur en friet met mayonaise.
Om één en ander alvast muzikaal in te leiden lieten Klara en Radio 4 het Wilhelmus en de Vlaamse Leeuw vertimmeren tot een nieuw volkslied. Aan de luisteraars van Espresso en De Ochtend van 4 geven de twee zenders de kans een nieuwe wapenspreuk te bedenken. In Nederland kan men een weekend Antwerpen (mét bezoek aan het MAS) winnen, in Vlaanderen een weekend Amsterdam (mét voorstellingen in De Brakke Grond én een bezoek aan Het Hermitage).

Klara & Radio 4 zenden samen uit, live vanuit De Brakke Grond in Amsterdam, in samenwerking met deBuren.

http://www.vrt.be/nieuws/2011/06/de-17-provinciën

Voetnoot: ik wil hier niet pedant doen, maar de VRT heeft het hierboven over “friet.” De Zuid-Nederlandse benaming is “fritten” (zonder “ie” en meestal in het meervoud, tenzij we het bv. over een “pakje frites” hebben waarbij frites als “frit” wordt uigesproken). Laten we ons de vraag stellen waarom “frit(t)en” geen aanvaard AN is in het “land van de frit(t)en”, vooral omdat we “frituur” met een “i” en géén “ie” spellen?

De taalzuiverende reflex van kwaliteitskrant De Standaard: n.a.v. het woord “bureau”

Er zijn lezers die zich ergeren aan de taalzuiverende en soms zelfs taalpuristische tendensen van de nederlandstalige Belgische krant De Standaard. De Standaard zal niet zelden Noord-Nederlandse woordenschat gebruiken ipv een acceptabel woord uit het Zuid Nederlands, meest frappant bij woorden als jurk ipv kleed, boos ipv kwaad, huilen ipv wenen. Taalpurisme betekent zgn. “bastaardwoorden” afkomstig uit een vreemde taal wegzuiveren. In het geval van het Nederlands gaat het om de tik om bijna alles wat uit het Frans komt weg te zuiveren.  Dat de Standaard soms zo taalpuristisch optreedt, is niet onbelangrijk. Want, deze krant publiceert niet zelden opinies van enkele opiniemakers die o.i. ongedifferentieerd het belerende vingertje opsteken naar zowat alle nederlandstalige Belgen die Zuid-Nederlandse spreektaal durven te gebruiken (negatief “Verkavelingsvlaams” of “tussentaal” genoemd).

Enfin, gisteren vonden we een staaltje van die taalzuiverende en taalpuristische tendens in de Standaard. Het persbureau Belga zond een krantenartikel uit met als titel:  “Inbraak in bureau advocaat generaal in Brussels Justitiepaleis.”  Het eerder Zuid-Nederlands aandoend woord “bureau” werd in de krantenkop van Belga niet taalzuiverend vervangen door ‘kantoor.’ Verderop in de tekst van datzelfde Belga krantenartikel stond te lezen: “Onbekenden hebben ingebroken in het bureau van een advocaat-generaal bij het parket-generaal, op de derde verdieping. ”  Het artikel van persbureau Belga werd door een tiental dagbladen aangekocht en in die kranten is het woord “bureau” ongewijzigd overgenomen. De Standaard daarentegen behield enkel de bewuste krantenkop met “bureau” maar in de rest van het artikel gaat het verder over “kantoor.”  Merkwaardig, want wat De Standaard daarbij over het hoofd schijnt te zien is dat “bureau” voor bureauruimte een aanvaard AN woord is. En misschien dacht ook u dat “bureau” eigenlijk niet mag als u correct AN wil spreken?

Laat het nu een toeval zijn dat minister Inge Vervotte zondagavond te gast was bij Villa Vanthilt op de VRT en het daar tot twee maal toe ook over haar bureau ipv haar kantoor had.  Minister Vervotte gebruikte zo een gewoon AN woord, maar met een Zuid-Nederlandse klemtoon. Als bureau een correct AN woord is, waarom komen we, in de regel, het woord “kantoor” dan zowat overal tegen en “bureau” veel minder?  In het Duits bv. zegt men zonder schroom “Büro.” En in het Engels, dat zeer veel Franse woorden telt die niet weggezuiverd worden (vgl. het Engelse pleasant en het Zuid-Nederlandse plezant), bestaat het woord “bureau” naast “office.”   En niemand doet daar in die landen verder moeilijk of “taalfanatiek” over.  Niet zo in België: “kantoor” is dan ook het woord gebruikelijk in Nederland, in België kwamen “bureau” en “bureel” tot zo’n 20 jaar geleden overal voor.  In het straatbeeld zag je reclame borden voor verhuur van bureau’s of burelen. Nu zie je overwegend “kantoor.”  “Bureau” is eigenlijk een doodgewoon Zuid-Nederlands woord, en wordt in België, in tegenstelling tot in Nederland, ook voor de gebouwen gebruikt en dus niet enkel voor de bureauruimte of de schrijftafel.  Het verdwijnen van woorden als “bureau” en “bureel” is het gevolg van taalpuristische taalzuivering. En die taalzuiverende tendens om Zuid Nederlands te vervangen door woorden gebruikelijk in Nederland is, ruimer gezien, onderdeel van de pogingen om slechts één Nederlandse taal ingang te doen vinden in Nederland en België (zie elders de discussie over de taalideologie van de Taalunie).  Concreet betekent dat: als een woord als “kantoor” bij voorkeur gebruikt wordt in Nederland, dan dienen nederlandstalige Belgen zich hiernaar te schikken (met wat uitzonderingen, voor een beetje Zuid-Nederlandse “couleur locale,” zoals bv. in “straffe madammen” of “reismadam” dat onlangs opdook in Ludo Permentiers taalrubriek “Woorden Weten Alles” van de Standaard…). En met die ideologie heeft deze website een probleem, want dat betekent dat heel wat goede en correcte bovengewestelijke Zuid-Nederlandse woorden langzaam maar zeker gedoemd zijn te verdwijnen.  Ook al hecht u misschien niet aan het woord “bureau”, en dat is uw goed recht, probeert u eens een lijst te maken van alle Zuid-Nederlandse woorden die uit het straatbeeld en onze kranten geduwd worden, en dan komt u gemakkelijk aan een woordenboek vol.

Ironische voetnoot:

Wist u trouwens dat het woord “krant” dat in België het Zuid-Nederlandse woord “gazet” verdrongen heeft (dank zij het taalzuiverend taalbeleid), evenzeer als “gazet” van het Frans afkomstig is? Krant is namelijk de Noord-Nederlandse verbastering van het Franse woord “courant.” Krant mag wel, gazet niet meer, enkel nog in Gazet van Antwerpen. … Of, hoe taalzuivering en taalpurisme hoogtij vieren in het Nederlandse taalbeleid in nederlandstalig België.

Nederbelg René de Bok noemt Vlaamse taal bloemrijker

Er is op deze blog “Red het Zuid Nederlands” al meermaals bericht over de taalzuiverende aspecten van het taalbeleid in België, waarbij Vlaamse taalkundigen en taaladviseurs zich naar Nederland richten om gangbare, bovengewestelijke Zuid-Nederlandse woorden weg te zuiveren. Als ging het om onkruid. Om dan nog te zwijgen over de hetze die al jaren tegen het Verkavelingsvlaams, de zgn. tussentaal en de dialecten gevoerd wordt/werd in naam van een sterk Noord-Nederlands gekleurd AN.  Noord-Nederlands spreektaalwoord “leuk” mag wel, Zuid-Nederlands spreektaalwoord “plezant” mag niet (in het AN).

Het is dan ook een verademing in de Standaard eens een positief bericht te lezen over het Zuid Nederlands, en wel van een Nederlander die al jaren in België woont. In tegenstelling tot de uitspraken van een bekende Nederbelg die graag over het zogenaamde “koetervlaams” sakkert, schrijft René de Bok bijna uitsluitend positief over het Zuid Nederlands. Aanleiding is de serie “Thuis” die hem hielp inburgeren in Vlaanderen:

We citeren René de Bok uitvoerig:

“Er zijn naar mijn idee geen culturen die heviger met elkaar botsen dan de Vlaamse en Nederlandse. Zelfs de taal die serieuze verwantschap lijkt te vertonen, is een permanente bron van misverstanden. Een klein voorbeeld ter illustratie: wanneer Vlamingen en Nederlanders in een vergadering bijeen zijn en de voorzitter op zeker moment de aanwezigen laat weten: ‘wij gaan door’, dan vertrekken de Vlamingen onmiddellijk terwijl de Nederlanders er nog eens goed voor gaan zitten in de veronderstelling dat de vergadering wordt voortgezet. Toen ik bijna twintig jaar geleden met een koffer de sprong in het duister waagde en in Vlaanderen ging wonen, was de Vlaamse volksziel terra incognita voor mij. In die dagen ondervond ik grote steun van de soapserie Thuis. Als inleiding ‘Vlaams voor beginners’ maar ook als gids in het labyrint van het Vlaamse karakter. Zo hoorde ik in de omgangstaal de term chichi madam. Meer dan een vaag idee wat dat voor een madam was, had ik niet. Totdat ik de Thuis-actrice Leah Thys aan het werk zag en hoorde. Zij toonde mij wat een chichi madam was, een quasi-deftige, verkrampte burgertrut met valse morele pretenties. Een prachtig type dat zij tot de dag van vandaag onnavolgbaar gestalte geeft.”

de Bok besluit zijn artikel met een ode aan de Vlaamse taal, die hij bloemrijker noemt dan de Noord Nederlandse variant:

“Nederlandse soaps zijn als de huizen waarin Nederlanders zich voor de werkelijkheid verschuilen. Ze staan netjes in een rij; mensen horen thuis in een overzichtelijk rijtje. Braaf in hun eigen vakje. Met een vaste kamerplant voor het raam. Het leven is voorspelbaar geregeld, keurig, onopvallend. Het zijn roestvrije clichés, maar ze bevatten een solide kern van waarheid. Ik heb ontdekt dat de Vlaming zich minder eenvoudig in vakjes en hokjes laat vangen.

Vlamingen wonen niet in aangeharkte plantenbakken. Hun huizen zijn ook bloemrijker. Zoals hun taal. De Vlaming heeft een anarchistische stijl van leven. Hij is een karakter uit Thuis, een soapserie die niet is weg te bezuinigen uit de Vlaamse cultuur. Onstuitbaar op weg naar morgen. Minstens een kwarteeuw.”

Het Zuid Nederlands  heeft weelderig tierende beeldspraak, is bloemrijker dan de Noord Nederlandse variant, als we deze Nederbelg mogen geloven.

Maar hoe komt het dan dat zovele van onze Vlaamse taalkundigen en taaladviseurs geen begrip hebben voor de Belgisch-Nederlandse variant en vele Zuid-Nederlandse woorden en uitdrukkingen meedogenloos tot onkruid hebben gedegradeerd? Bloembakken vol met taalonkruid dat moet worden weggewied in naam van het ene juiste AN dat traditioneel hoofdzakelijk Noord Nederlands is (met wat uitzonderingen, voor de couleur locale)?

Een lijst van die tot onkruid gedegradeerde woorden vindt u op deze link: https://belned.wordpress.com/belgisch-nederlands-voorbeelden/

http://destandaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=6M3ANBK3

Redactie van de Standaard verdeeld over Belgisch Nederlands. N.a.v. kleed en jurk.

Enkele dagen geleden verscheen er een opmerkelijk pleidooi voor het Belgisch-Nederlandse woordje “kleed” (i.p.v. jurk) in de Standaard.  Een cultuurjournalist van de Standaard, Filip van Ongevalle, steunde indirect onze website: we hadden enkele dagen eerder een andere Standaard journalist, Tom Heremans, bekritiseerd toen die, n.a.v. “Kleedjesdag,” suggereerde dat het eigenlijk “Jurkjesdag” zou moeten zijn.  Want, zo stelde Heremans, in Nederland zegt men jurk, dus moeten we in België ook maar jurk zeggen.  Heremans dacht blijkbaar nog steeds dat “kleed” “Vlaams dialect” was, zoals taalzuiveraars vroeger plachten te zeggen.

In onze kritiek vroegen we ons af waarom journalist Heremans niet op de hoogte scheen te zijn van de discussie over Belgisch-Nederlands AN en van het taaladvies in Prisma Handwoordenboek dat het Zuid-Nederlandse “kleed” als correct AN synoniem voor het Noord-Nederlandse “jurk” aangeeft.  Prisma Handwoordenboek was het eerste woordenboek dat een nieuwe richting insloeg toen het in 2009 aankondigde tegen de vroegere stiefmoederlijke behandeling van het Zuid Nederlands in te gaan. De Dikke van Dale loopt in dat opzicht nog achter op de feiten, hoewel de redactie heeft aangekondigd dat het Van Dale wil “vervlaamsen” tegen dat de nieuwe editie op de markt is.  Waarom dan in de Standaard jurk zeggen als kleed juist is?  (https://belned.wordpress.com/2011/04/27/kleedjes-op-kleedjesdag/)

Groot was dan ook onze vreugde toen Standaard journalist Filip van Ongevalle deze zichtwijze steunde in een stukje getiteld “Baas over eigen taal.” In dat stukje gaf hij aan dat de redactie van de Standaard “in tweeën gespleten” was over het woordje “kleed”. Er waren twee kampen: de taalpuristen die het Noord-Nederlandse “jurk” verkiezen en de pragmatici die zich (zoals deze website) de vraag stellen: “Waarom is het Nederlands dat ze boven de Moerdijk spreken correcter dan de taal die we hier gebruiken?”

Maar, helaas, er schijnt sinds die notoire dag op de Standaard redactie, toen redacteurs aan het bekvechten sloegen over kleed vs. jurk, toch maar weinig veranderd te zijn. Want vandaag stond er weer een artikel over “avondjurken” van Lady Di  (“Twee jurken van Lady Di geveild”), waaruit blijkt dat het kamp van de “taalpuristen” bij de taalredactie het weer eens (nog steeds) gehaald heeft.

Opmerkelijk daarbij is ook dat uitgerekend vandaag taalcolumnist Ludo Permentier een stukje publiceerde over de uitdrukking “zijn plan trekken.” Daarin legt hij uit dat deze typisch Belgische uitdrukking tot de Belgisch-Nederlandse varieteit van het AN behoort en dat het geen gallicisme, dialect of “steenkolennederlands” is, zoals vroegere taalzuiveraars beweerden.  Goede intenties alom, dus.  Maar spijtig genoeg is de realiteit van wat er dagelijks  aan taal in onze krant de Standaard staat nog te dikwijls in tegenspraak met de goede intenties om het gebruik van aanvaardbaar of standaard Belgisch Nederlands te promoten.  En dus blijft de Standaard taalredactie verder werken met heel wat onnodige Noord-Nederlandse woordenschat (de oude Moerdijk regel indachtig) terwijl er prima en acceptabele Zuid-Nederlandse woorden voor die Noord-Nederlandse varianten bestaan: zoals kleed voor jurk, kwaad voor boos, dikwijls voor vaak, spijtig voor jammer, enz.

Een uitgebreider pleidooi voor het Belgisch Nederlands, Zuid Nederlands, leest u in deze Knack opinie: http://knack.rnews.be/nl/actualiteit/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm

Kleedjes op Kleedjesdag

Op 27 april was het weer Kleedjesdag: op facebook is er een groep van meer dan 15000 leden die opriep om die dag een kleedje te dragen. Maar uitgerekend diezelfde dag verscheen er ook een merkwaardige commentaar over die Kleedjesdag in de krant De Standaard.  Journalist Tom Heremans kijkt uit naar de Kleedjesdag, want schrijft hij in zijn stukje (getiteld “Wie het jurkje past”): “Wij kennen weinig vrouwen die er in een jeansbroek beter uitzien dan in een jurk en daar proberen we hen al enkele decennia lang van te overtuigen, evenwel zonder veel succes. Er daagt nu plots hulp op uit onverwachte hoek: die van de vrouwen. Vijf Belgische studentes roepen uitgerekend vandaag, de eerste druilerige dag in weken, alle vrouwen en desnoods ook enkele mannen via Facebook op om nog een keer een jurk aan te trekken.”

Maar toch is de journalist niet geheel tevreden: “Alleen jammer dat de Facebookmeisjes voor de naam ‘Kleedjesdag’ kozen. Een kleed is een tapijt in behoorlijk Nederlands, en bij onze noorderburen is kleedjesdag een soort rommelmarkt –iedereen biedt zijn oude spullen te koop aan op een kleed.”  Heremans vindt het dus spijtig dat de studentes zogezegd geen “behoorlijk Nederlands” spreken en zich dus eigenlijk met vloerkleedjes in plaats van echte “jurken” zouden gaan bedekken.

Maar is dat wel zo? Spreken deze studentes geen behoorlijk Nederlands of zou het kunnen dat uitgerekend deze Standaard journalist niet op de hoogte is van wat er reilt en zeilt als het om de Nederlandse taal gaat? Het is namelijk zo dat er op facebook en op deze blog al jaren actie wordt gevoerd voor de aanvaarding van Zuid Nederlands (Belgisch Nederlands) als standaardtaal (AN).  Deze blog (Red het Belgisch Nederlands) heeft al meermaals bericht over de stiefmoederlijke manier waarop volledig acceptabele Zuid-Nederlandse woorden weggezuiverd worden enkel en alleen omdat ze een andere betekenis in Nederland hebben of daar niet gebruikt worden. Kleed is één van die typische acceptabele woorden die sommige Belgische taalkundigen weigeren te aanvaarden als Zuid-Nederlands AN standaardwoord, ook al gebruikt de meerderheid van Belgische vrouwen en mannen het woord bijna dagelijks.  Als het woord dan toch in de schrijftaal gebruikt wordt, zoals vandaag voor Kleedjesdag, dan wordt er in  de Standaard corrigerend op de vingers getikt (Heremans voegt er wel aan toe dat hij eigenlijk niet zagen (“zeuren”) wil, met zoveel schoons in het verschiet, maar toch is er die tik).

Als Heremans de nieuwe editie van het Prisma Handwoordenboek gebruikt had, zou hij weten dat Prisma het Belgisch-Nederlandse woord “kleed” als correct standaardwoord voor jurk aangeeft. M.a.w. Prisma zegt heel duidelijk dat “kleed” géén taalfout is en geeft een taaladvies dat op de Belgische gebruiker van het Nederlands is afgestemd.  Van Dale woordenboek loopt in dat opzicht nog een beetje achter: Van Dale wil wel af van de stiefmoederlijke behandeling van Zuid-Nederlandse woordenschat in dat woordenboek, maar is daar, spijtig genoeg, tot nader order nog niet in geslaagd.  De Standaard loopt dus, zoals Van Dale, een beetje achter op de feiten…. Kleed is een gewoon Zuid-Nederlands standaardwoord, en dus geen taalfout.

Meer over het woordje “kleed” en andere Zuid-Nederlandse woorden in deze Knack opinie, getiteld “Red het Zuid Nederlands”:  http://knack.rnews.be/nl/actualiteit/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm

Deze blog ijvert voor de erkenning van het Zuid Nederlands als evenwaardig aan het Noord Nederlands, juist zoals Amerikaans en Brits Engels elkaars gelijke zijn. Meer hierover op de home pagina:  https://belned.wordpress.com/

Waarom BelgischNederlands spreken en schrijven? Waarom lobbyen voor het Zuid Nederlands?

Met het Belgisch Nederlands (Zuid Nederlands) is het gelukkig nog niet zo ver als met de Idonesische taal Dusner, waarvan er nog maar drie sprekers zijn. Toch is het belangrijk dat we met z’n allen het Zuid Nederlands blijven verder spreken en schrijven en dat ook kinderen het Zuid Nederlands verder wordt aangeleerd.

De laatste sprekers van de bijna uitgestorven Idonesische taal Dusner verzuimden het hun taal aan te leren aan hun nazaten.  Zo lezen we in de Morgen: “De drie sprekers hebben kinderen, maar ze hebben de taal niet doorgegeven. Het Dusner zal dus sterven met hen.” Dusner is een van de 130 talen die wereldwijd door minder dan 10 mensen gesproken worden. Er zijn wereldwijd 6.000 bekende talen, waarvan naar schatting de helft uitgestorven zal zijn tegen het einde van deze eeuw.”

Het Zuid Nederlands is bedreigd vanwege het strenge taalzuiveringsbeleid in België: het Zuid Nederlands (BelgischNederlands) wordt weggedrukt ten voordele van een AN dat vooral uit Noord Nederlands bestaat.  In plaats van twee standaardtaalvarianten officieel te erkennen (in navolging van het Brits en Amerikaans Engels, bijvoorbeeld), erkent men officieel eigenlijk een AN dat vooral naar het Noord Nederlands gemodelLeerd is (met een klein beetje Zuid-Nederlandse variatie, voor wat coleur locale). Als gevolg daarvan zijn zowel de Zuid-Nederlandse schrijftaal (“standaardtaal”) als de informele Zuid-Nederlandse spreektaal in hun verderbestaan bedreigd.  Het informele Zuid-Nederlands wordt ofwel negatief als “maar dialect” ofwel als verfoeilijke tussentaal (Verkavelingsvlaams) afgedaan. Alom heerst er negatieve beeldvorming rond het Zuid Nederlands waardoor nederlandstalige Belgen voortdurend onder druk staan om het Zuid Nederlands vooral  niet te spreken of schrijven in formele en andere situaties.

Willen we voorkomen dat het Zuid Nederlands tot die met uitsterven bedreigde talen gaat behoren, dan is het belangrijk dat we met z’n allen ons best doen om het Zuid Nederlands zoveel mogelijk verder te gebruiken.  Jongeren verder het Zuid Nederlands aanleren zal daarbij belangrijk zijn. Daarom is het dan ook nodig dat we lobbyen voor de erkenning van een BelgischNederlandse variant van het AN  zodat we Zuid-Nederlandse woorden als “kleed” enz in onze standaardtaal kunnen gebruiken.  Deze blog is zo’n lobby.

Meer op de home pagina: https://belned.wordpress.com/