Ideologisch taalonderzoek?

Noot: Deze blog heeft géén politieke bedoelingen, wil niemand opleggen welke taal hij/zij moet gebruiken, en is zeker niet tegen het Noord Nederlands gekant. Deze blog ijvert daarentegen voor de gelijke erkenning van het Noord en het Zuid Nederlands, die naast elkaar zouden moeten kunnen bestaan, zoals het Brits en Amerikaans Engels.  In de praktijk van het AN (ABN) beleid is dat, spijtig genoeg, nog steeds niet het geval. Daarom deze blog die als lobby voor het Zuid Nederlands fungeert.

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

Hieronder vindt u een lijst van voorbeelden die o.i. aantonen dat het taalonderzoek en de discussie over taal in Vlaanderen soms ideologisch gekleurd blijken te zijn. Het taalonderzoek dient neutraal en vrij van vooroordelen te zijn, zoals alle wetenschap, en toch valt op dat er in België soms merkwaardige dingen gezegd worden, blijkbaar bij pogingen om een AN dat sterk Noord-Nederlands gekleurd is, voet te doen vatten in België. Vanzelfsprekend heeft deze blog niets tegen het Noord Nederlands op zich, maar gaat het om het wegzuiveren van o.i. acceptabele Zuid-Nederlandse woordenschat.

1. Het verkeerde gebruik van de taalkundige term “dialect”:

Soms gebruiken taalkundigen het woord dialect incorrect, zoals in 2001 gebeurde op het VRT taalnet, waar “appelsien” en “goestig” onterecht als dialect beschreven worden. Een ander incorrect gebruik van het woord vinden we in de  uitspraak dat “gij zijt” Brabants-Antwerps dialect zou zijn (zie: https://belned.wordpress.com/2011/01/22/ruud-hendrickx-hoofdredacteur-van-dale-en-vrt-taaladviseur-over-gij-zijt/)  Gij zijt is geen dialectvorm, want gij zijt was zeer lang de officiële aanspreekvorm, niet alleen in België maar ook in Nederland. Incorrect gebruik van het woord “dialect” treffen we ook aan in Nederlandse lessen op Vlaamse scholen en in publieke discussies over taal: als miljoenen Vlamingen schoon of plezant zeggen, is het dan correct te zeggen dat dit dialect woorden zijn? Nee, natuurlijk. Met dialect bedoelen we een aan een relatief kleine streek gebonden taalvorm: kleed, schoon en plezant zijn bovengewestelijke Zuid-Nederlandse woorden die verschillen van het Noord Nederlands, zoals tal van Amerikaans-Engelse woorden verschillen van het Brits Engels. In die landen doet men daar verder niet moeilijk over, bij ons wel. Vele Belgische taalkundigen hangen de idee van de éénmaking van het Nederlands aan (m.a.w. de “standaardisatie” van het Nederlands waarbij het Noord Nederlands te dikwijls de norm is).  Grote delen van het Zuid Nederlands die “slechts spreektaal” zouden zijn, dienen te worden afgeleerd en het gebruik van het negatieve woord “dialect” dient daarbij blijkbaar soms als corrigerende tik op de vingers.  Bovendien is het zo dat het Zuid-Nederlandse woord “kleed” (Noord-Nederlands “jurk”) door Prisma als correct synoniem voor “jurk” gegeven wordt en dat het dus eigenlijk AN of standaardtaal is.  Meer daarover hier:  http://knack.rnews.be/nl/actualiteit/opinie/vrije-tribunes/red-het-zuid-nederlands-bea-hanssen/opinie-1194981043695.htm

2. Verdeel en heers?

Het valt op dat nederlandstalige Belgen wel eens met mekaar bekvechten over hun dialecten.  En het valt op dat sommige taalkundigen graag verwijzen naar de Antwerpse/Brabantse dominantie, wat soms niet goed ligt bij Vlamingen uit andere provincies.  Gaat het daarbij om een taktiek van “verdeel en heers”? Een lezer van deze blog zegt  het volgende in reactie op de uitspraak dat “gij zijt” een “Brabants-Antwerpse dialectvorm” zou zijn: “Zo typisch, een algemeen Vlaams kenmerk als ‘Antwerps’ bestempelen (dat doet ze zo graag, die taalelite) zodat de rest van Vlaanderen zich ervan vervreemd zou voelen, …”

3. Verkavelingsvlaams: de negatieve term Verkavelingsvlaams is één van de belangrijkste wapens in de strijd tegen het Zuid Nederlands. We komen weldra uitgebreid terug op deze problematische term. Voorlopig verwijzen we naar onze analyse van de term op de home page van deze blog:  https://belned.wordpress.com/ en naar volgende uitspraken: https://belned.wordpress.com/2011/01/24/ludo-permentier-taaldeskundige-van-het-groene-boekje-en-de-taalunie-doet-vreemde-uitspraken-n-a-v-voorschoot/